گفتگو با رامتین قاسم پور از دانش‌آموزان موفق حوزه نانو و برگزیده سیزدهمین نمایشگاه دستاوردهای دانش‌آموزی فناوری نانو
- لطفا خودتون رو معرفی کنید.
رامتین قاسم پور هستم، دانش‌آموز پایه یازدهم دبیرستان استعدادهای درخشان شهید بابایی قزوین و یکی از ده دانش‌آموز برگزیده جهان در رقابت Molecular Frontiers معروف به جایزه نوبل دانش‌آموزی
- بفرمایید موضوع و عنوان پروژه‌تون در نمایشگاه دستاوردهای نانو چه بود؟
طراحی و ساخت سوزن(Probe) میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) با استفاده از لیزر
- مکان انجام پروژه‌تون کجا بود؟
پژوهش‌سرای دانش‌آموزی جابربن‌حیان، پژوهش‌سرای ناحیه 2 قزوین و آزمایشگاه دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)
- برای انجام پروژه چه کسانی حمایت و راهنماییت کردند؟
خانواده‌ام، استاد محترم جناب آقای دکتر اسکندری، مسئولین بنیاد ملی نخبگان و دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) از افرادی بودند که بنده همیشه از حمایت ایشان استفاده کردم و در این پروژه نیز مشوق و راهنمای بنده بودند.
- آیا برای انجام پروژه امکانات خاصی نیاز داشتید؟ (اغلب دانش‌آموزان تصور می‌کنند پژوهش حتما نیاز به فراهم بودن امکانات و تجهیزات خاصی دارد)
در بسیاری از دستاوردهای علمی شاهد محدودیت‌هایی در مسیر رسیدن به آن هستیم. این موضوع می‌تواند بیانگر این باشد که وجود فرصت‌ها و دستاوردهای عظیم در نتیجه‌ی رفع محدودیت‌ها است. به عبارتی دیگر گام نخست یک پژوهش طرح سوالی بنیادین در رابطه با دغدغه آن پژوهشگر است که این دغدغه بدون وجود محدودیت ایجاد نشده است. از این رو هر پژوهشگر و محققی که در سختی و کمبود امکانات است، باید ایمان داشته باشد که در حال رفع مشکلی و چالشی ویژه است.
- چقدر حضور در این نمایشگاه در مکان نمایشگاه بین المللی تهران براتون مفید بود؟
همانطور که در سوال قبلی نیز اشاره کردم، وجود محدودیت و نیاز، باعث ایجاد دغدغه در فکر یک محقق می‌شود. در این لحظه محقق به دنبال پیدا کردن راه حلی می‌گردد که بتواند یا محدودیت را از میان بردارد یا راهی جدید و خلاقانه برای رسیدن به هدف خود انتخاب کند. حضور در نمایشگاه دستاوردها در مکان نمایشگاه بین‌المللی تهران، باعث وسعت نگرش محقق و ایده گرفتن از شرکت‌های دانش بنیان می‌شود. همچنین قرار گرفتن در کنار افراد موفق و باتجربه سبب ایجاد راه‌حل‌های خلاقانه‌ای می‌شود که در نهایت منجر به ارتقای توان پژوهشگر در پاسخ‌دهی به سوالات می‌شود.
- خاطره‌ای کوتاه از حضورتون در نمایشگاه نانو بگویید.
در نمایشگاه شاهد فعالیت شرکت‌های بزرگ، دانشمندان موفق و دغدغه‌مند ایرانی بودم. برای دانش‌آموزی هم سن و سال من بسیار جای مباهات و افتخار دارد که بتوانم فعالیت دانشمندان و شرکت‌ها را از نزدیک ببینم و از آنها یاد بگیرم. به عبارت دیگر نمایشگاه نانو، یادآور شور و اشتیاق تلاش کردن، اتکا به توانمندی دانشمندان ایرانی و ایمان به خداوند هست.
- چه پیشنهاد و توصیه‌ای به دانش‌آموزان علاقمند به شرکت در این نمایشگاه دارید؟
اگر بخواهم کمی واقع بینانه‌تر سخن بگویم، باید اشاره کنم که هر طرح پژوهشی جهت ورود به صنعت و جامعه، نیاز به زیرساخت‌های متنوعی دارد. اما در این مسیر محدودیت‌های بسیار زیادی نیز وجود دارد. پس چطور می‌توان با وجود این همه محدودیت و چالش، زیرساخت‌های مورد نیاز برای اختراع و طراحی یک محصول را تامین کرد؟ راه حل این مشکل شبکه ارتباطی گسترده است. توصیه من به دانش‌آموزان این است که با حضور در نمایشگاه دستاوردهای فناوری نانو، در کنار کسب تجربه در ارائه پروژه خود از شرکت‌های فعال در حوزه موردنظرشان بازدید و در صورت امکان حمایت یا همکاری آنها را برای پروژه‌های خود جلب کنند؛ به عبارت دیگر، هر چه شبکه‌ی ارتباط علمی و فناورانه‌ی سازنده، گسترده‌تر باشد، برطرف کردن محدودیت‌ها آسان‌تر می‌شود. چرا که در دنیای امروز در واقع این کار تیمی است که به نتیجه‌ای درخشان و اثربخش منتج می‌شود.
- شما در جشنواره‌ها و مسابقات دانش‌آموزی مختلفی شرکت داشته‌اید اگر بخواهی به یک یا چند مورد به عنوان وجه تمایز یا برتری نمایشگاه دستاوردها نسبت به سایر جشنواره‌ها و مسابقات اشاره کنی، چه می‌گویی؟
بطور کلی در حوزه دانش‌آموزی رویدادهای اندکی هستند که دانش‌آموز محقق می‌تواند در کنار حضور در رقابت و تلاش برای پیشبرد فعالیت‌های خود، از تجارب و دانش شرکت‌های دانش‌بنیان و افرادی که در حوزه مورد نظر فعال هستند، بهره‌مند شوند. نمایشگاه دستاوردها نمونه‌ای کم‌نظیر از این رویدادهاست و ضمن امیدبخشی به دانش‌آموزان باعث وسعت دید و نگرش آنها می‌شود.
- چه توصیه‌ای برای دانش‌آموزان علاقمند به پژوهش که هنوز مسیر خود را پیدا نکردند داری؟
زمان و اندیشه‌های بزرگ، سرمایه‌های عظیم و هدایای گران‌بهایی هستند که از سوی خداوند به انسان عطا شده است. بنابراین باید با تلاش مستمر، شناخت علایق خود و البته خودشناسی، هدف و مسیر مطلوب خود را بیابند تا بتوانند عضوی اثرگذار، مولد و پیشران برای جامعه باشند. مسئله‌ی دیگر هم مسیر پر فراز و فرود پژوهش و موفقیت است. عظیم‌ترین پل‌ها بر فراز عمیق‌ترین دره‌ها ساخته می‌شوند؛ پس از اولین قدم باید به یاد داشته باشیم نتیجه‌ای بدون گذشتن از شکست‌ها و سختی‌ها بدست نخواهد آمد. بنابراین باید خود را برای یادگرفتن از عجیب‌ترین اساتید علم، یعنی شکست‌ها آماده کنیم.
- چقدر دوستانت رو به انجام پروژه با موضوع نانو تشویق می‌کنی؟
باتوجه به کاربردهای متنوع فناوری نانو در ابعاد مختلف زندگی، علم و صنعت، من همیشه تلاش می کنم که دوستانم را با این علم آشنا کنم و درباره‌ی اهمیت انجام پروژه‌های فناوری نانو صحبت کنم.
- نظرت در مورد اینکه امسال باشگاه نانو در نمایشگاه کارگاه‌های رایگان توسعه محصول و کسب و کار برای شرکت‌کنندگان می‌گذارد، چیست؟
انتقال نتیجه اختراع و یا ارائه خدمتی به جامعه هدف، نیازمند کسب مهارت‌های متنوع در حوزه کار تیمی و کسب و کار است. از این رو جای مسرت دارد که این مهارت‌های کاربردی در نمایشگاه به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود.
- شما علاوه بر نمایشگاه دانش‌آموزی نانو، در مسابقه ملی توانمند و مرحله اول و دوم المپیاد نانو نیز شرکت داشتید، رمز دستیابی به این همه موفقیت در حوزه نانو را در چه می‌دانی؟
هر نتیجه‌ای که کسب کرده‌ام از لطف خداوند است. همچنین بنده از طریق استادم، مرحوم مغنیان با علم شیمی و در درجه بعدی با فناوری نانو آشنا شدم؛ و ایشان همیشه شیمی را خلاصه‌ای از چهار کلمه می‌دانست: «شناخت یگانگی معبود یکتا». در نهایت استفاده شایسته از فرصتی است که خداوند به ما داده است؛ همانطور که لسان الغیب شیراز باری تذکر داد:
به مامنی رو فرصت شمر غنیمت وقت/ که در کمینگه عمرند قاطعان طریق
- آقای قاسم پور شما از همراهان خوب و واقعی برنامه‌های باشگاه نانو هستید. لطفا از نتایج این همراهی در زندگی‌تون برای خوانندگان این گفتگو بگویید.
باشگاه نانو، با برنامه‌های متنوع و خلاقانه خود تاثیر به سزایی در دانش و فهم دانش‌آموزان نسبت به فناوری نانو دارد. در هر برنامه‌ای که باشگاه نانو برگزار می‌کند، مجموعه‌ای از توانمندی‌های جدید در دانش‌آموزان رشد و تقویت می‌یابد.
خدا را شاکرم که با باشگاه نانو آشنا شدم و از برنامه‌های آموزشی آن بهره بردم. از زحمات همه‌ی عزیزان در باشگاه نانو تقدیر و تشکر می‌کنم که با وجود تمام سختی‌ها، مدت‌هاست به اهداف و آرمان‌های مورد نظر خود پایبندند.
