دوشنبه 03 اردیبهشت 1403 کد خبر: 167

4005

آزمایش ۲۶ و۲۷: سنتز سبز نانوذرات نقره به کمک عصاره لیمو

فاطمه پاشالو
در سالیان اخیر مقاومت گسترده باکتری‌ها به آنتی بیوتیک‌ها سبب شد تا محققین به دنبال راهکاری مناسب برای کشف مواد جایگزین آنتی بیوتیک‌ها باشند. در گذشته از نیترات نقره %۵ برای درمان سوختگی‌ها استفاده می‌شد و با پیشرفت علم در حوزه نانوتکنولوژی در سال ۲۰۰۴ میلادی با بررسی اثرات نانوذرات نقره بر روی باکتری E.coli این نانوذرات را به عنوان عامل ضد میکروبی جدید معرفی کردند.

۱- هدف

سنتز نانوذرات نقره به روش احیا

 

۲- تئوری آزمایش

در سالیان اخیر مقاومت گسترده باکتری‌­ها به آنتی‌بیوتیک‌­ها سبب شد تا محققین به دنبال راهکاری مناسب برای کشف مواد جایگزین آنتی بیوتیک‌­ها باشند. در گذشته از نیترات نقره %۵ برای درمان سوختگی‌­ها استفاده می­‌شد و با پیشرفت علم در حوزه نانو­تکنولوژی در سال ۲۰۰۴ میلادی با بررسی اثرات نانوذرات نقره بر روی باکتری E.coli این نانوذرات را به عنوان عامل ضد میکروبی جدید معرفی کردند. نانوبیوتکنولوژی یک فناوری تواناست که با موادی در مقیاس نانومتر در زمینه‎‌­های علمی مختلف مانند بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی، فیزیک، شیمی و علم مواد سروکار دارد. در این مقیاس، تفاوت‌­های قابل توجهی در بسیاری از خواص مواد دیده می­‌شود که به طور معمول در مقیاس بزرگتر به چشم نمی‌­آید.

 نانوذرات نقره نیز به عنوان یک ماده بازدارنده رشد و ضد­باکتری، کاملا شناخته شده‌­اند و دارای دو خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهاب هستند که می­‌تواند در بهبود سریع­تر زخم موثر باشند در این آزمایش، نانو ذرات نقره به عنوان یک پیشنهاد نویدبخش در زمینه پزشکی بیوسنتز می‌­گردند. بیوسنتز نانوذرات با استفاده از عوامل بیولوژیکی مانند باکتری‌­ها، قارچ­‌ها، اکتینومیست‌­ها، مخمرها، جلبک­‌ها و گیاهان ثبت شده است. روش‌­های مختلف زیادی برای تولید نانوذرات نقره وجود دارد ولی استفاده از گیاهان به دلیل کم‌­هزینه و سازگار محیط زیست بودن در سنتز نانوذرات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این آزمایش از عصاره لیمو سنگی به عنوان عامل کاهنده برای تولید زیستی نانو ذرات نقره استفاده شده است.

به طور کلی نتایج این آزمایش پتانسیل بالای عصاره لیمو سنگی را در احیای یون‌­های فلزی نقره و تبدیل آ­ن­ها به اتم­‌های نقره در ابعاد نانومتریک نشان می‌­دهد.

فناوری نانو باعث بوجود آمدن انقلابی شگرف در مواد ضد باکتریایی است که جهت‌­گیری اصلی برای گسترش محصولات نانونقره بوده و دارای مزایای بسیار زیادی نسبت به مواد شیمیایی می‌­باشند.

 

۳- روش کار آزمایش

مواد: نیترات نقره ۰/۵ گرم، آب مقطر، عصاره لیموی تازه

ابزار: هیتر استیرر، بشر، بالن حجم‌­سنجی، ترازوی دیجیتالی، قطره‌­چکان

روش انجام آزمایش:

۰/۵گرم نیترات نقره را با ترازوی دیجیتالی وزن کرده و با احتیاط در بالن حجم‌سنجی ۲۵ میلی‌لیتر به حجم می­‌رسانیم (محلول با غلظت ۰/۱ مولار تهیه می‌­کنیم) محلول به دست آمده را بر روی حرارت هیتر قرار داده و ۱۰ قطره عصاره لیموی تازه را به محلول اضافه می‌­کنیم و به آرامی هم می­‌زنیم. بعد از حدود ۱۰ دقیقه در اثر احیای یون‌­های نقره و تولید نانوذرات، رنگ نمونه‌­ها از زرد­ کمرنگ به قهوه‌­ای تیره تبدیل می‌­شود. تغییر رنگ مشاهده شده از زرد کم­رنگ به قهوه­‌ای تیره تا سیاه در اثر برهم­کنش عصاره گیاهي و محلول نمک نقره با نتایج حاصل از پژوهش بسیاری از محققان کاملا مشابه بود و اولین نشانه از تولید نانوذرات نقره محسوب مي­‌شود، اندازه نانوذرات حدود ۱۰۰ نانومتر می‌باشد.

شکل ۱- مراحل تغییر رنگ محلول تا سنتز کامل نانوذرات

اسپکتروفتومتر نور مرئی- فرابنفش یک تکنیک مهم برای تجزیه و تحلیل نانوذرات سنتز شده است. پس از تغییررنگ مخلوط واکنش به قهوه­‌ای تیره، میزان سنتز نانوذرات نقره توسط دستگاه اسپکتروفوتومتر جذبی نور مرئی- فرابنفش در طول موج ۲۰۰تا ۸۰۰ نانومتر مشخص می‌­شود.

در صورت دسترسی به اسپکتروسکوپ مرئی- فرابنفش در آزمایشگاه توصیه می‌­شود پیک مربوطه بررسی شود.

 

ملاحظات ایمنی خاص آزمایش

  • مراحل سنتز باید زیر هود آزمایشگاهی برای خارج شدن بخارهای ایجاد شده انجام شود.
  • داشتن دستکش، ماسک و روپوش آزمایشگاهی الزامی است.
  • AgNO3  شدیدا سمی است و در مواجهه با آن باید احتیاط کرد.

۴-پرسش

- نقش دما در سنتز نانوذرات نقره چیست؟

- نانوذرات نقره در چه صنایعی (به جز پزشکی) کاربرد دارند؟