مصاحبه با آقای اکبرزاده؛ مدیرعامل شرکت مهندسی آرمین و برند آرمینانو

استفاده نابجا از واژه نانوفناوری برای تبلیغ محصولات لوکس و تجملی

در کشورما نانو بد جا افتاده است

اگربخواهیم صادقانه‌تر بنویسیم تعداد زیادی از مردم نمی‌دانند نانو چیست و چه کاربرد و استفاده‌ای دارد. حتی بسیاری از دانش‌آموزان نیز از بحث فناوری نانو اطلاعات زیادی ندارند و چند سالی است بعد ازتوضیحات آموزگاران خود مطالعه کرده و به این حوزه علاقمند می‌شوند.

مهندس"ابراهیم اکبرزاده" مدیرعامل شرکت مهندسی آرمین وبرند آرمینانو است که محصولات را با این برند تولید می‌کنند.وی متولد ۱۳۶۳ متولد قوچان و بزرگ شده مشهد مقدس است که همراه همسرش در اسپانیا درس خوانده و پس از بازگشت به ایران درحوزه فناوری نانو شروع به کار کرده است.

گفت‌ وگوی ما را با او بخوانید.

اصلا نانو و فناوری نانو چیست؟

به طور کلی موضوع نانو فناوری یا تکنولوژی نانو به اندازه‌ها برمی‌گردد. به زبان ساده‌تر اگرمواردی که برای بحث فواصل وجود دارد را در نظر بگیریم هر ۱۰۰۰متر را یک کیلومتر می‌نامیم یا یک هزارم متر را میلیمتر می‌گوییم. اگر این مقیاس را کوچکترکنیم یک هزارم میلیمتر، میکرون نامیده شده و یک هزارم میکرون یک نانو می‌شود. پس هر نانومتر یک میلیاردیوم متر است. بنابراین علم فناوری نانو برمی‌گردد به ‌اندازه مواد و ابزار و تکنیک‌هایی که با موادی که حداقل یک بعد آن در مقیاس یک تا صد نانومتر یا صد میلیاردیوم متر باشد سر و کار دارد.

این ممکن است در مورد یک ماده مانند طلا باشد که ذرات را ریز می‌کنیم و ابعادش یک تا صد نانومتر باشد. گاهی در فناوری نانو درمورد یک پوشش صحبت می‌کنیم که لایه و ضخامت آن کمتر از ۱۰۰ نانومتر در یک بُعد ضخامت مطرح می‌شود. پس تمام آن چیزی که در بحث فناوری نانو مطرح می‌شود ابعاد و اندازه ابزارهایی ست که در دنیا وجود دارد.

کارتان را چطور شروع کردید و چرا به سمت فناوری نانو رفتید؟

من وهمسرم با توجه به علایق‌مان به این حوزه در اسپانیا درس خواندیم. وقتی که به ایران برگشتیم با معاونت علمی آشنا شدیم و بحث فناوری را شروع کردیم و بیشتر روی انرژی و انرژی خورشیدی متمرکز شدیم. اما هر چه بیشتر فریاد می‌زدیم که از ظرفیت و پتانسیل‎های موجود در کشور استفاده شود مسئولان گوش شنوایی نداشتند و نشنیدند. نتیجه این شد که حالا نه گاز برای سوزاندن داریم و نه برق داریم. سپس روی مواد پیشرفته به ویژه فناوری نانو کار کردیم و از آن سال موضوعیت کار شرکت را روی این مسئله قرار دادیم. اول با "سنتز گلاسین" شروع کردیم بعد فلزاتی مانند طلا و نقره اضافه شد و درحال حاضربیش از ۲۶ نوع ماده را به صورت نانومتری و پودری و ... تولید می‌کنیم که کاربردهای مختلفی دارد.به عنوان مثال با استفاده از نانو ذرات مس بیش از چند صدهزار لیتر محلول ضدعفونی برای سطوح بدون استفاده از الکل تولید کردیم. جالب اینکه محلول‌های ضدعفونی‌کننده معمولی فقط همان زمان ویروس روی سطوح را از بین می‌برد و برباکتری‌ها و ویروس‌هایی که طی زمان در آن سطوح قرارمی‌گیرند هیچ اثری ندارد، اما محلول تولیدی ما این ویژگی را داشت که پس از 2 ماه هم می‌توانست ویروس‌ها را از بین ببرد. محصول را گارانتی کردیم تا چنانچه باکتری یا ویروس را از بین نبرد تمام مبالغ و هزینه‌هایشان عودت داده می‌شود.

محصول نانومتری ما بیش از ۹۶ درصد می‌توانست تا 2 ماه روی سطوح اثرگذاری داشته باشد و سطح را ایمن کند. سعی کردیم این فناوری را روی ماسک هم پیاده کنیم اما وزارت بهداشت وسازمان غذا و دارو به مذاقشان خوش نیامد درصورتی که کشورهای دیگر استقبال کردند.در حال حاضرهم دربحث نانو از ذرات نقره و زخم بندها و بحث پلیمرهای آنتی باکتریال محصولات کشاورزی و کیت‌های تشخیص سریع استفاده می‌شود.

نانو چه کمکی به کیفیت محصولات و رضایت مشتریان کرده است؟

وقتی ما ماده‌ای را ریز می‌کنیم یک سری ازخصوصیات شیمیایی و حتی مغناطیسی آن دچار تغییر و تحول شدیدی می‌شود. این همان چیزی است که مواد نانومتری و فناوری نانو را نسبت به محصولات مشابه خودش که غیرنانو هستند متمایز می‌کند.

متاسفانه الان در کشورما نانو بد جا افتاده است.وقتی در تبلیغات تلویزیونی بحث نانو می‌شود فقط برای اینکه محصولی وجهه تجملی و فانتزی پیدا کند می‌گویند با استفاده از فناوری نانو تهیه و تولید شده است. دربیشتر اوقات قابل درک نیست که به چه صورتی فناوری نانو درآن محصول استفاده شده است. به این ترتیب استفاده از کلمه نانو را به صورت‌ ارزش افزوده به مشتری می‌قبولانند تا استفاده کنند. به عنوان مثال طلا زرد رنگ است و جلا و زیبایی خاصی دارد اما وقتی آن را به ذرات طلا تبدیل می‌کنیم مهمترین تغییری که درطلا بوجود می‌آید، رنگ زرد طلا تبدیل به رنگ‌ها و طیف‌های مختلف مانند رنگ قرمز و بنفش و آبی و سبزمی‌شود و این نشان می‌دهد که فناوری نانو چقدرمی‌تواند روی خواص ماده تاثیر بگذارد.

چطور می‌شود از نانو پول درآورد؟

درحال حاضر با اینکه افراد زیادی درتولید مواد نانو فعالیت می‌کنند بازار نانو مواد در ایران بازار کوچکی است و بیشتر تحقیقات دانشگاهی و پژوهشی دانشگاه‌ها را شامل می‌شود. استفاده کردن از فناوری نانو برای کاربردهای ویژه‌ می‌تواند خواص فوق العاده‌ای داشته باشد.

دانش‌آموزانی که با بحث نانو آشنا شده‌اند همیشه می‌پرسند آیا می‌توان ازاین راه کسب درآمد کرد؟ آیا می‌توان برای آینده و اقتصاد روی درآمد نانو حساب کرد؟

حوزه نانومانند همه موضوعاتی که دربحث فناوری می‌گنجد موضوعی نیست که به سادگی بتوان به آن رسید و ازآنجایی که مشتریان شناخت زیادی در مورد محصولات نانومتری ندارند باید تولیدکننده بتواند مشتریان خود را مجاب کند.

به عنوان مثال برای تولید کیت‌های بارداری و کیت‌های تشخیص اعتیاد وحتی تشخیص کوویدهم از فناوری نانو استفاده می‌شود.شاید این مورد یکی از راه‌های به دست آوردن درآمد از راه نانو باشد.

حتی در تولید داروهای سرطانی و زخم بندها نیز از فناوری نانو استفاده می‌شود.

وقتی به شما بگویند در این محصول یا قطعه فلزمس یا طلا بکاررفته می‌توانید از روی وزن و شکل و ویژگی‌هایش بفهمید و قابل تشخیص است، اما در بحث نانو این تشخیص‌ها سخت است. چون ابعاد و اندازه متریال بسیار بسیار کوچک است و حتی با میکروسکوپ‌های دقیق و نوری هم نمی‌توان دید. مسئله دوم اینکه مشتری باید به شما اعتماد کند.

یکی از مشکلات ومعضلاتی که در کشور وجود دارد نهادهای مسئول و بالا دستی است که خودشان را متولی بحث ارائه گواهی‌ها و استانداردها می‌دانند. مانند سازمان غذا و دارو که متاسفانه دانش و اطلاعات لازم را در این زمینه ندارند و از دنیا بسیار عقب هستند. در حال حاضر درجهان در کرم‌های آرایشی بهداشتی از نانو ذرات طلا استفاده می‌کنند چرا که طلا کلاژن ساز بسیار قوی است و درزمان کوتاه سیستم و مکانیزم جوان‌سازی سلول‌های پوست را فعال می‌کند و افرادی که از این کرم‌ها استفاده می‌کنند در مدت زمان کوتاهی متوجه ی‌شوند که پوستشان کشیده شده و حالت اِلاستیکی پوست ایجاد شده است. این ویژگی این متریال است و در دنیا در محصولات جوانسازی پوست استفاده می‌شود. اما در کشورما سازمان غذا و دارو تا نام نانومتری را می‌شنود گارد می‌گیرد وسنگ اندازی می‌کند.

توجیه‌های اقتصادی درفناوری نانو چیست؟

 فناوری نانو با توجه به ارزش افزوده ذاتی که درمحصول ایجاد می‌کند هزینه‌های بالایی دارد و به اعتقاد من یکی از گلوگاه‌ها و مشکلات این مسئله همین بالا بودن هزینه‌هاست.

من امیدوارم همکاران و دوستانم در این حوزه به دانش‌آموزان و دانشجویان و علاقمندان مستعد و توانمند حوزه نانو پیشنهاد کارهای تحقیقاتی بدهند که صرفا فقط برای رفع تکلیف نباشد و با نگاه فناورمحور به موضوع پرداخته شود و در بحث تولید محصولاتی که دغدغه مردم است از فناوری نانو استفاده کنند. مجموعه ما و همکاران دیگرمان درشرکت‌های مختلف ابزاری را با فناوری‌های مختلف تولید کرده‌اند. پلاستیکی در حوزه کشاورزی تولید شده که می‌تواند حداقل یک ماه ازخراب شدن محصولات کشاورزی جلوگیری کند. من به وسیله این محصول سال گذشته خیار را روی میز کارم و بدون استفاده از یخچال توانستم تازه نگهدارم. در حالیکه خیار دریخچال بعد ازیک هفته پلاسیده وخراب می‌شود.

رشته تحصیلی شما چه بود؟

 من مهندسی مواد و متالوژی خوانده‌ام و عضوهیات علمی دانشگاه خواجه نصیر هستم و تدریس می‌کنم. شرکت در پارک فناوری پردیس قرار دارد. اسم شرکت به نام پسرم آرمین است و آرمینانو ترکیبی ازاسم پسرم و نانو است.

 نیوشا یعقوبی